Sakrament Bierzmowania bywa złośliwie nazywany uroczystym pożegnaniem z Kościołem przy błogosławieństwie biskupa. Setki młodych ludzi w naszych polskich parafiach przystępuje do Sakramentu Bierzmowania. Bardzo wielu z nich nie jest świadomych rangi tego wydarzenia.

Co to jest bierzmowanie?

     Sakrament Bierzmowania podobnie jak Chrzest i Eucharystia należy do sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego. Przyjęcie tego sakramentu jest konieczne jako dopełnienie łaski chrztu. Przez Sakrament Bierzmowania ochrzczeni jeszcze ściślej wiążą się z Kościołem, otrzymują szczególną moc Ducha Świętego i w ten sposób jeszcze mocniej zobowiązani są, jako prawdziwi świadkowie Chrystusa, do szerzenia wiary słowem i uczynkiem oraz do bronienia jej (KKK 1285).
Sakrament Bierzmowania jest Sakramentem Ducha Świętego – sakramentem dojrzałości chrześcijańskiej. Nie jest magicznym gestem w wieku wchodzenia w dorosłość, ale jest znakiem Ducha Św., który ma umacniać młodego człowieka w trudnym przejściowym okresie życia, ma pomagać w dokonywaniu dobrych życiowych wyborów i wspierać łaską w kształtowaniu postaw dojrzałego i świadomego chrześcijanina. I właśnie tak powinien być rozumiany i traktowany przez kandydatów do bierzmowania, jak również przez rodziców i wychowawców, aby umacniał ich do mężnego wyznawania wiary i do postępowania według jej zasad.
Chrystus obiecał swoim uczniom, że Duch Święty będzie ich wspomagał, aby także wobec prześladowców dawali świadectwo nieugiętej wiary. W dzień przed swoją męką obiecał Apostołom, że ześle od Ojca Ducha prawdy, który pozostanie z nimi na zawsze. Wreszcie po swoim zmartwychwstaniu Chrystus obiecał, że wkrótce ześle na nich Ducha Świętego, który napełni ich mocą i uczyni Jego świadkami: „Gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami” (Dz l ,8).
I tak się stało. W dzień Pięćdziesiątnicy Duch Święty w cudowny sposób zstąpił na Apostołów zgromadzonych na modlitwie wraz z Maryją, Matką Jezusa i uczniami. Zostali oni wtedy tak napełnieni Duchem Świętym, że obdarzeni mocą Bożą zaczęli głosić wielkie dzieła Boże. Piotr Apostoł uznał Ducha Świętego, który w ten sposób zstąpił na nich, za dar epoki mesjańskiej. Wówczas zostali ochrzczeni ci, którzy uwierzyli w naukę Apostołów. Otrzymali oni również dar Ducha Świętego. Od tego czasu Apostołowie, wypełniając wolę Chrystusa przez wkładanie rąk, udzielali neofitom daru Ducha Świętego.
Najstarsze świadectwo o udzielaniu Sakramentu Bierzmowania zapisane jest w Dziejach Apostolskich i mówi wyraźnie i szczegółowo o udzielaniu tego znaku wiary jako dopełnienia chrztu świętego. Czytamy tam: „Kiedy Apostołowie w Jerozolimie dowiedzieli się, że Samaria przyjęła słowo Boże, wysłali do niej Piotra i Jana, którzy przyszli i modlili się za nich, aby mogli otrzymać Ducha Świętego. Bo na żadnego z nich jeszcze nie zstąpił. Byli jedynie ochrzczeni w imię Pana Jezusa. Wtedy więc wkładali na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego” (Dz 8,14-17).
Skutkiem sakramentu bierzmowania jest pełne wylanie Ducha Świętego, jakie niegdyś stało się udziałem Apostołów w dniu Pięćdziesiątnicy.
   Bierzmowanie przynosi zatem wzrost i pogłębienie łaski chrzcielnej:
– zakorzenia nas głębiej w Bożym synostwie;
– ściślej jednoczy nas z Chrystusem;
– pomnaża w nas dary Ducha Świętego;
– udoskonala naszą więź z Kościołem;
– udziela nam, jako prawdziwym świadkom Chrystusa, specjalnej mocy Ducha Świętego do szerzenia i obrony wiary słowem i czynem, do mężnego wyznawania imienia Chrystusa oraz do tego, by nigdy nie wstydzić się Krzyża.

Szafarz Bierzmowania

   Zwyczajnym szafarzem Sakramentu Bierzmowania jest biskup. Zwykle on sam udziela tego Sakramentu.
Biskupi mają pełnię sakramentu święceń. Są następcami Apostołów. Udzielanie przez nich Sakramentu Bierzmowania ma więc ścisły związek z pierwszym zstąpieniem Ducha świętego w dniu Pięćdziesiątnicy i czasami apostolskimi, kiedy to Apostołowie napełnieni Duchem świętym przekazywali Go wiernym przez włożenie rąk. Udzielanie przez biskupów Sakramentu Bierzmowania oznacza też ściślejsze zjednoczenie bierzmowanych z Kościołem, z jego apostolskimi początkami i posłaniem świadczenia o Chrystusie.

Świadek Bierzmowania

   Poszczególnym bierzmowanym zwykle towarzyszy świadek. Kandydat do Bierzmowania sam wybiera świadka tego Sakramentu. Najlepiej – jeżeli może być obecny – żeby to był jeden z rodziców chrzestnych – ojciec chrzestny lub matka chrzestna. W ten sposób jaśniej zaznacza się związek między chrztem i bierzmowaniem, a funkcje i obowiązki chrzestnego mogą być spełnione w sposób bardziej skuteczny. Nie wyklucza się jednak możliwości wybrania osobnego świadka bierzmowania. Rodzice i chrzestni młodzieży bierzmowanej powinni uczestniczyć w liturgii przyjęcia Sakramentu Dojrzałości Chrześcijańskiej ich dzieci.
Świadek bierzmowania powinien odznaczać się następującymi przymiotami:
a) jest wystarczająco dojrzały do spełniania tego obowiązku
b) jest wierzącym i praktykującym katolikiem
c) należy do Kościoła katolickiego i przyjął trzy sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego: chrzest, bierzmowanie i Eucharystię,
d) nie jest wykluczonym przez prawo od czynności w aktach kościelnych.
Świadek ma być poręczycielem wiary i przewodnikiem dla bierzmowanej młodzieży. Świadek ma pomagać Bierzmowanym w wiernym wypełnianiu przyrzeczeń złożonych na chrzcie, zgodnie z natchnieniami Ducha Świętego. Dlatego świadkami Bierzmowania nie mogą być to osoby żyjące niezgodnie z wiarą i nauką Kościoła np. w związku cywilnym, konkubinacie lub niemający nic wspólnego z życiem Kościoła (niepraktykujący, albo praktykujący tylko „od święta”).
Świadkowie spoza naszej parafii przedstawiają zaświadczenia swojego księdza proboszcza, iż mogą pełnić tę funkcję.

Kto może przyjąć Sakrament Bierzmowania?

    Aby ważnie i godziwie przyjąć Sakrament Bierzmowania należy spełnić warunki określone Prawem Kościelnym:
    1.  Przyjąć wcześniej Sakrament Chrztu Świętego
Chrzest jest pierwszym sakramentem i dopiero po jego przyjęciu można przyjmować ważnie wszystkie inne sakramenty. Dlatego, jeżeli przyjmuje się bierzmowanie poza parafią, w której miał miejsce chrzest, należy przedstawić świadectwo chrztu.
   2.  Przystąpić do spowiedzi i Komunii świętej
Bierzmowanie należy do sakramentów, które trzeba przyjmować w stanie łaski uświęcającej. Nazywamy je sakramentami żywych, gdyż przyjmują je ludzie żyjący w przyjaźni z Bogiem, czyli bez grzechu ciężkiego na duszy.
   3. Być w odpowiednim wieku
Sakrament Bierzmowania wprowadza bierzmowanego w odpowiedzialne życie wiarą, dlatego mogą go przyjmować dorośli chrześcijanie. Prawo kościelne wymaga aby kandydat miał używanie rozumu i był zdolny świadomie odnowić przyrzeczenia chrzcielne – jednak dokładniejsze ustalenie granicy wieku pozostawia się do decyzji Konferencji Episkopatu.
W Polsce sprawę tę reguluje instrukcja duszpasterska dotycząca sakramentu bierzmowania, ogłoszona przez Konferencję Episkopatu Polski dnia 16. 01. 1975r. Postanawia ona, że „sakramentu bierzmowania należy udzielać młodzieży w wieku 14/15 lat”, dzisiaj jest to wiek na poziomie klas III Gimnazjum.
   4. Wykazać się znajomością prawd wiary
Skoro bierzmowany przyjmuje na siebie obowiązek bronienia i umacniania wiary, musi sam dobrze ją poznać. Od kandydata wymaga się nie tylko teoretycznej znajomości prawd katechizmowych (zaświadczenie ze szkoły), ale umiejętności praktycznego ich zastosowania. Nie wystarcza więc, że ktoś dobrze uczy się religii, ale powinien na co dzień postępować jak autentyczny chrześcijanin.
   5. Posiadać szczerą intencję
Przez ten warunek należy rozumieć dobrą wolę służenia Bogu całym sercem i sumiennego wypełniania podjętych zobowiązań, a zwłaszcza świadczenia swoim życiem o Chrystusie. Nie powinno się przyjmować tego Sakramentu tylko dlatego, że inni go przyjmują, a więc – jak to się mówi – dla ludzkiego oka. Istotne w tym względzie jest osobiste pragnienie pozostania do końca życia wiernym Bogu.

Zobowiązania kandydatów do Bierzmowania

   Według nauki Kościoła, przygotowanie do Bierzmowania powinno mieć na celu doprowadzenie ochrzczonego do głębszego zjednoczenia z Chrystusem, do większej zażyłości z Duchem Świętym, Jego działaniem, darami i natchnieniami, aby mógł lepiej podjąć apostolską odpowiedzialność życia chrześcijańskiego.

Aby dobrze przygotować się do przyjęcia tego Sakramentu kandydaci zobowiązują się do wypełnienia następujących warunków:
>>    W każdą niedzielę i święto pobożnie uczestniczyć we Mszy św. wewnątrz kościoła
>>  Raz w miesiącu – najlepiej przed pierwszym piątkiem miesiąca – korzystać z Sakramentu Pokuty i Pojednania, przyjąć Komunię świętą
>> Uczestniczyć w Nabożeństwach Różańcowych, Roratach, Rekolekcjach Wielkopostnych, nabożeństwach Drogi Krzyżowej i Gorzkich Żali, Triduum Paschalnym i Nabożeństwach Majowych – uczestnictwo ma być potwierdzone wpisem księdza
>> Brać udział w comiesięcznych spotkaniach oraz parafialnej katechezie przygotowujących do Bierzmowania – nieobecność usprawiedliwiać przez Rodziców
>> Sumiennie i aktywnie uczestniczyć w katechezie szkolnej, starannie prowadzić zeszyt z religii, starać się uzyskać jak najlepszą ocenę z katechezy
>> Zaliczyć w wyznaczonych terminach obowiązujący materiał
>> Odpowiednio zachowywać się w kościele, na spotkaniach oraz w szkole
>> Kandydaci, jeżeli nie są z parafii, powinni przynieść pozwolenie swojego Proboszcza na przystąpienie do Sakramentu Bierzmowania poza parafią
>> Osoby, które były ochrzczone w parafii poza Pełkiniami, muszą dostarczyć metrykę swojego chrztu
>> Kandydaci pragnący przyjąć Sakrament Bierzmowania powinni złożyć Deklarację przyjęcia Sakramentu Bierzmowania

Uwagi ogólne

>>Zgodnie z decyzją Episkopatu Polski przygotowanie do bierzmowania trwa trzy lata gimnazjalne. Oprócz katechezy szkolnej odbywa się ono w grupach podczas spotkań w parafii. Najpierw kandydat musi świadomie i aktywnie uczestniczyć w katechezie szkolnej. W ramach przygotowania dalszego przez pierwsze dwa lata kandydat wykazuje się sumiennym wypełnianiem praktyk religijnych oraz obowiązkowo uczestniczy w spotkaniach w kościele połączonych z przystąpieniem do spowiedzi i uczestnictwem we Mszy Świętej, aby w ten sposób kształtować dojrzałą i świadomą osobowość chrześcijańską. W trzecim roku przygotowanie bezpośrednie dokonuje się – poza katechezą szkolną – w obowiązkowych comiesięcznych spotkaniach przy kościele.

>> Podczas tego przygotowania rodzice kandydata powinni czuwać nad tym, aby jego życie religijne było dowodem na to, że chce przyjąć ten sakrament.

>> Liturgia Sakramentu Bierzmowania odbywa się zwykle w parafii kandydatów. W uzasadnionych przypadkach bierzmowania udziela się poza parafią zamieszkania.

>> Istotnym obrzędem bierzmowania jest namaszczenie krzyżmem świętym czoła ochrzczonego wraz z włożeniem ręki szafarza i słowami: „Przyjmij znamię daru Ducha Świętego”

>> Bierzmowanie, podobnie jak chrzest, nie może być powtarzane ze względu na niezatarty charakter czyli znamię Chrystusa, które wyciska na duszy chrześcijanina. Jest ono znakiem, że Jezus Chrystus naznaczył chrześcijanina pieczęcią swego Ducha, przyoblekając go mocą z wysoka, aby był jego świadkiem.

>> Sakrament Bierzmowania przyjmuje się po dobrze odprawionej spowiedzi przez kandydata, jego świadka, rodziców i rodzeństwo

>> Z uzasadnionych przyczyn katecheta może nie dopuścić kandydata do Sakramentu Bierzmowania, lub odłożyć Bierzmowanie na czas późniejszy.

>> Do Bierzmowania przystępujemy w stroju oficjalnym – nie kolorowo czy sportowo…

Imię – Patron Bierzmowania

   Sakrament Bierzmowania i Sakrament Chrztu są ściśle ze sobą powiązane – Bierzmowanie jest dopełnieniem Chrztu – dlatego kandydat do Bierzmowania powinien zachować imię chrzcielne. Zwyczajowo jednak kandydat może wybrać imię Świętego Patrona. Ma to być osoba uznana przez Kościół za świętą lub błogosławioną. Patronem bierzmowanego powinna być osoba bliska osobowości kandydata, którą chciałby naśladować. Wybór patrona nie powinien być podyktowany wpływem mody czy też opinii otoczenia.

Bierzmowanie osób dorosłych

   Kiedy młodzi ludzie zgłoszą się do kancelarii parafialnej, aby podjąć się funkcji rodziców chrzestnych lub z zamiarem zawarcia małżeństwa, duszpasterz zawsze zapyta, czy są już bierzmowani. W razie stwierdzenia, że nie przyjęli tego Sakramentu należy zachęcić ich, aby jak najszybciej przyjęli Bierzmowanie.
   Co więc zrobić, gdy nie przyjęło się tego Sakramentu w wieku szkolnym?
   Sakrament Bierzmowania jest sakramentem dojrzałości chrześcijańskiej. Osoby, które chcą do niego przystąpić powinny być osobami wierzącymi, praktykującymi, pragnącymi pogłębić swoją więź z Bogiem i Kościołem.
   Dla osób starszych, które w odpowiednim czasie nie przygotowały się i nie przyjęły Sakramentu Bierzmowania – a chcą go uzupełnić – przewidziany jest osobny tryb przygotowania do przyjęcia Bierzmowania.
Kandydat do Bierzmowania powinien zgłosić się do Kancelarii Parafialnej w celu ustalenia formy przygotowania.
Po ukończeniu takiego przygotowania kandydat otrzymuje stosowne zaświadczenie i może przystąpić do Bierzmowania z młodzieżą w parafii lub w Bazylice Katedralnej w Przemyślu, gdzie Sakrament ten udzielany jest w wyznaczonych terminach kilka razy w roku.
Przygotowanie takie trwa kilka tygodni, więc nie przyjmujemy zgłoszeń z powodu tego, że ktoś za kilka dni ma zostać rodzicem chrzestnym bądź wziąć ślub.
   Szczegółowe informacje można uzyskać w Kancelarii Parafialnej.

Podstawa prawna
1. Katechizm Kościoła Katolickiego, nr 1285 – 1321.
2. Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 879 – 896.
3. Synod Archidiecezji Przemyskiej 1995- 2000, Przemyśl 2000, statuty 320-333
4. Synod Archidiecezji Przemyskiej 1995- 2000, Przemyśl 2000, aneks 26

Osobista modlitwa błogosławionego Jana Pawła II do Ducha Świętego:

Duchu Święty, proszę Cię
o dar Mądrości do lepszego poznawania
Ciebie i Twoich doskonałości Bożych,
o dar Rozumu do lepszego zrozumienia
ducha tajemnic wiary świętej,
o dar Umiejętności, abym w życiu kierował
się zasadami tejże wiary,
o dar Rady, abym we wszystkim u Ciebie
szukał rady i u Ciebie ją zawsze znajdował,
o dar Męstwa, aby żadna bojaźń ani
względy ziemskie nie mogły mnie od Ciebie oderwać,
o dar Pobożności, abym zawsze służył
Twojemu Majestatowi z synowską miłością,
o dar Bojaźni Bożej, aby żadna bojaźń ani
względy ziemskie nie mogły mnie od Ciebie oderwać.